Het Amerikaans onderwijssysteem: inferieur of superieur?

Een opiniestuk van een Belgische uitwisselingsstudent in de Verenigde Staten

Als student aan een Vlaamse hoger onderwijs instelling betaal je jaarlijks iets meer dan 600 euro om het academiejaar in België aan te vatten als voltijds student. Een peulenschil. Want als u denkt dat dit al een behoorlijke som is om te betalen, dan wil ik u er toch op wijzen dat het onderwijs in Vlaanderen zeer goedkoop is in vergelijking met andere landen. Dan spreek ik over spotgoedkoop. In de Verenigde Staten is het gemiddelde inschrijvingsgeld 32.000 dollar en wordt studeren ineens een heel ander verhaal. Loopt dit bedrag evenredig met de kwaliteit die het Amerikaanse onderwijs kan afleveren?

De afgelopen vier maanden ben ik met twee andere Belgische studenten als exchange student naar de Verenigde Staten vertrokken om er een semester aan een typische Amerikaanse college te studeren. Als laatstejaarsstudent Toegepaste Informatica in het studiegebied Bedrijfskunde, kreeg ik samen les met Amerikaanse studenten Bachelor in Business Administration.

Amerika, het hart van de wereld

Het werd snel duidelijk dat de studenten met wie ik sprak van mening zijn dat hún Amerika het middelpunt vormt van de wereld; en alle goede dingen komen dan ook uit hun land. En toegegeven, ze kennen de geschiedenis van hun land zeer goed. Europa, dat weten ze amper liggen, Rusland is deel van de Europese Unie en Belgium dat ligt ergens in Zuid-Amerika. Dit zijn werkelijk antwoorden die ik kreeg tijdens gesprekken met Amerikaanse medestudenten. Zij kennen klaarblijkelijk niets van buitenlandse geschiedenis en aardrijkskunde. Triestig voor een leidinggevend land zoals de VS.

Vierjarige bachelor opleidingen

De Verenigde Staten hanteert al jaar en dag de bachelor-master structuur en recent gebruiken ook wij in Europa die termen om het niveau van een hoger onderwijs opleiding naam te geven. Een bachelor opleiding, echter, duurt in de VS vier jaar. Een Master opleiding behalen duurt nog eens twee tot drie jaar. In België duurt een professionele bachelor drie jaar en het behalen van een master duurt vier jaar; of vanuit een professionele opleiding in totaal vijf jaar.

Toch is een vierjarige bachelor voor vele Amerikaanse studenten een illusie. Slechts 1 op de 3 studenten studeert werkelijk af in die vier jaar, meer dan de helft doet er zes jaar over. Een reden is dat studenten doorheen het jaar minder vakken opnemen om zo te kunnen werken en al een deel van hun inschrijvingsgeld kunnen afbetalen. Zowat iedere student rekent dan ook op een student loan; geld dat natuurlijk moet worden terugbetaald. Na vier jaar studie heeft een gemiddelde Amerikaanse student al ruim 120.000 dollar betaald aan inschrijvingsgelden. Zonder boeken, zonder kot of andere bijkomende kosten. Een student begint dus met een berg aan schulden aan zijn professionele carrière.

Studiebeurzen

De afstuderende bachelor student in de Verenigde Staten is, van wat ik gedurende mijn verblijf heb kunnen waarnemen, iemand die sterk getraind is aan de hand van business cases, maar die de oogkleppen nog niet heeft afgezet.

De Amerikaanse overheid pompt elk jaar miljarden dollars in hun onderwijssysteem aan de hand van studiebeurzen. Dit laat toe dat iedereen die wilt studeren en een bepaalde GPA score heeft, kan studeren. Toch heeft deze maatregel ervoor gezorgd dat de inschrijvingsgelden bleven stijgen de afgelopen jaren. Sinds 2000 is het inschrijvingsgeld gemiddeld 1.000 dollar gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. De studenten kregen toch een krediet of beurs en bijgevolg verhoogden de instellingen systematisch hun inschrijvingsgelden.

Top of flop

In Vlaanderen staat onderwijs als prioriteit op de agenda van de Vlaamse Overheid. Deze overheid ziet onderwijs als cruciaal en als de beste investering in de toekomst. In de Verenigde Staten vormen het gevangeniswezen en de gezondheidszorgen de grootste staatsuitgaven. De VS is verdeeld in staten en dit heeft als gevolg dat iedere staat zijn eigen regels heeft en grotendeels zelf bepaald hoe het de budgeten (het belastinggeld) verdeeld. Onderwijs kent geen direct economisch voordeel en dus werd daar enorm op bespaard. Onderwijs is in de VS een keuze, een investering. Ook zonder opleiding kan succes hebben in het leven nog altijd.

Amerikaanse instellingen zoals MIT, Yale en Princeton worden nog steeds geprezen als topuniversiteiten; toch doet mijns inziens de gemiddelde college of university het niet goed in vergelijking met buitenlandse instellingen. De investeringen die een college doet, liggen dan ook helemaal verkeerd. Er is een dik betaalde decaan per School (zoals School of Business), een voorzitter van de college, talloze vicevoorzitters per dienst, een voorzitter van Accomodation, een voorzitter voor Outdour activities en zo zijn we vertrokken. Al die postjes hebben ook een prijskaartje en hoewel niemand zijn postje wilt afstaan eenmaal verworven, toch zou dit anders moeten. Investeringen in beter materiaal, een betere opleiding voor docenten, de verlaging van de kostendruk voor studenten, … dat zouden vele betere alternatieven zijn en het onderwijs hier ten goede komen.

Dat een student stopt met college of er zelfs niet eens aan begint, puur vanwege het financiële aspect van het studeren is uiterst jammer. Tijd dus dat de overheid meer begint te investeren in onderwijs, een essentiële bouwsteen voor een gezonde maatschappij.